Nieuwsbrief Regionaal Co-makership

 

Beste mensen,

Graag neem ik jullie weer mee in de ontwikkelingen van het RIF-programma Regionaal Co-makership. We zitten alweer in het laatste jaar van het officiële programma, maar dat wil niet zeggen dat dan ook het werken volgens het concept van Regionaal Co-makership stopt. Integendeel: door alle betrokkenen wordt hard gewerkt om het concept van Regionaal Co-makership te verduurzamen/voort te zetten binnen opleidingen van het Alfa-college. Marije Hes heeft voor deze nieuwsbrief diverse mensen binnen en buiten het Alfa-college geïnterviewd en dat heeft interessante verhalen opgeleverd.

Veranderende rol docent
Wij richten ons met name op de veranderende rol van de docent bij de uitvoering van het onderwijsconcept “Mbo- en hbo-docenten en studenten ven verschillende opleidingen werken duurzaam samen  aan echte projecten”. Deze manier van werken verandert de rol van docent naar coach, van lesgeven in een klaslokaal naar projectmatig werken buiten de school met het bedrijfsleven. Dit jaar gaan wij in gesprek met betrokkenen om te komen tot een overdraagbaar instrument waarmee beginnende en zittende docenten worden voorbereid op het projectmatig werken en hun rol als coach. Marjolanda Hendriksen ondersteunt mij in dit verduurzamingstraject. In deze nieuwsbrief vertelt zij wat haar aanpak is. 

‘Hbo docent nieuwe stijl’
Harold Hofenk, docent en onderzoeker van de Hanzehogeschool in Groningen en tevens lid van de kenniskring van het Lectoraat Duurzame Innovatie in de Regionale Kenniseconomie, vertelt zijn visie op de ‘hbo docent nieuwe stijl’.

Lido La Dolce Drenthe als innovatief living-lab
Een mooie ontwikkeling die bijdraagt aan het voortzetten van de samenwerking met het bedrijfsleven is het recreatiegebied Lido in Hoogeveen. Ondernemer Berry Beuker is samen met projectleider Cigdem Zantingh een werk-leerplek (living-lab) aan het opzetten waar studenten en docenten van verschillende opleidingen projectmatig kunnen samenwerken aan echte projecten uit het bedrijfsleven. Een voorbeeld van een mooi project is het driedaags evenement Vet festival dat oud-student Gaby Bos van het Alfa-college, nu student aan de NHL Stenden Hogeschool, zal organiseren met onder meer mbo-studenten van het Alfa-college. 

Maak kennis met Noah 
Peter Zwiers en Bea Welleweerd uit Hardenberg vertellen over hun inzet van de levensechte nurse Noah bij de zorgopleidingen in Hardenberg.

Resultaten 1-meting
Binnen de acht deelprojecten van het programma is, in navolging van de 0-meting in 2016, vorig jaar een 1-meting uitgevoerd. De resultaten vindt u in deze nieuwsbrief.

Save the date: symposium 13 juni 2019
Vergeet niet om alvast 13 juni 2019 in uw agenda te blokken. Het programma Regionaal Co-makership sluit af met een symposium van 15.00 – 18.00 uur in Hoogeveen. Het symposium zal met name in het teken staan van de opbrengsten van het programma en hoe verduurzaming van het onderwijsconcept is en wordt vormgegeven. Over de vorm en uitvoering van het symposium wordt u nog nader geïnformeerd.  

Veel leesplezier toegewenst!

Markeer alvast 13 juni 2019 in uw agenda. Het programma Regionaal Co-makership sluit af met een symposium van 15.00 – 18.00 uur in Hoogeveen. Het symposium zal met name in het teken staan van de opbrengsten van het programma en hoe verduurzaming van het onderwijsconcept is en wordt vormgegeven. Over de vorm en uitvoering van het symposium wordt u nog nader geïnformeerd. 

 

De docent van nu heeft de blik naar buiten toe gericht en werkt duurzaam samen aan echte projecten met het bedrijfsleven. De docenten van de acht leerwerk-projecten van het RIF-programma Regionaal Co-makership -  ReCoMa 2.0, Oplaadpunt Het Klooster, Oplaadpunt Geopark/Hunebedcentrum, ICT Academie, Vitaal doen!, Werkplaats Entree Hardenberg, AC Duurzaam en Praktijkinstituut Techniek  (living-labs) - werken projectmatig samen aan echte projecten uit het bedrijfsleven. De docent heeft de rol als coach en deze rol is wezenlijk anders dan een vakdocent voor een groep studenten in een klaslokaal. Dit betekent bijvoorbeeld dat een docent te maken krijgt met verschillende vakgebieden die hij of zij niet kent. Dit betekent ook dat de docent coacht en begeleidt en geen vak overbrengt. Dit is een andere manier van werken en vraagt dus ook andere competenties. Bijvoorbeeld dat de docent kennis heeft van en verbinding heeft met het bedrijfsleven. De nieuwe rol van docent en projectmatig werken is nog niet voor iedereen vanzelfsprekend. Dat is de uitdaging. Deze manier van werken zal, als het programma stopt in 2019, voortgezet moeten worden in de reguliere onderwijsprocessen. Marjolanda Hendriksen van NHL Stenden Hogeschool onderzoekt samen met Gerard Krikken wat er voor nodig is om het projectmatig werken en de nieuwe rol van docent verder te brengen (verduurzamen) in de organisatie.

Wat doe je zoal?
Ik voer gesprekken met mensen die betrokken zijn bij het programma Regionaal Co-makership, zoals deelprojectleiders van de acht projecten, docenten, studenten, leidinggevenden en de programmamanager. Ik kijk hierbij specifiek naar de manier waarop bijvoorbeeld een project kan worden voortgezet nadat het programma stopt. De ervaringen van de mensen die bij het programma betrokken zijn, geven mij input. Op deze manier proberen we het ‘al doende leren' : wat ging goed, wat ging minder goed etc. op een wat hoger plan te trekken en ook te kijken wat verschillend of vergelijkbaar is in de verschillende deelprojecten. 

Waarom ben jij betrokken bij dit programma?
Mijn kennis en ervaring heb ik opgebouwd op het gebied van multidisciplinaire samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en netwerkleren. Dit heb ik gedaan binnen het lectoraat van Duurzame Innovatie in de Regionale Kenniseconomie onder leiding van lector Ineke Delies. NHL Stenden Hogeschool is overigens wel één van de samenwerkende hogescholen in het Rif-programma Regionaal Co-makership. In 2017 zijn we gestart met het vraagstuk van verduurzamen. Dit was halverwege de programmaperiode. Hier is door de programmaleiding bewust voor gekozen, om op tijd vanuit een projectfase te kijken naar onder andere de verankering van het projectmatig werken en de nieuwe rol van docent in bijvoorbeeld de reguliere onderwijsprocessen op het moment dat het programma stopt. 

Wat wil je bereiken?
We willen inzicht krijgen in de opbrengsten, knelpunten en uitdagingen in het multidisciplinair samenwerken met het werkveld. Wat gaat er goed en wat moeten zij vooral blijven doen? En wat gaat niet goed en wat hebben studenten, docenten, bedrijven van elkaar geleerd? Welke competenties hebben docenten bijvoorbeeld nodig als begeleider van de projecten? Deze inzichten willen we nadat het programma stopt zichtbaar maken, zodat beginnende en zittende docenten worden voorbereid op het projectmatig werken en hun rol als coach.

Wat zijn de volgende stappen?
De rol van docent als begeleider van multidisciplinaire projecten is wezenlijk anders dan de rol als vakdocent voor een groep studenten in een klaslokaal. Als we kijken naar gevraagde competenties en vaardigheden van docenten dan zien we dat er voor de toekomst mogelijk nieuwe of andere accenten gevraagd gaan worden. Dit werken we verder uit, maar dat doen we niet alleen. We zoeken daarvoor contact met bijvoorbeeld HRM en de LONT Academie om te zien wat onze ervaringen betekenen. Ook zijn we in gesprek over een ontwikkeltraject voor docenten die in innovatieve projecten werken. Daarbij zijn we in gesprek met LONT, maar zoeken we ook aansluiting bij de nieuwe programmamanager professionele leergemeenschappen. 

“De docent ‘nieuwe stijl’ zie ik naast het regulier lesgeven meer in de rol van ‘convener’. Hij of zij kan verbinden en schakelen met het bedrijfsleven. Ik zie een ondernemende coachende docent die lef toont en kan omgaan met het niet weten en gemakkelijk kan schakelen tussen verschillende disciplines”, aldus Harold Hofenk. Hij is docent en onderzoeker van de Hanzehogeschool Groningen. Hij is ook lid van de kenniskring van het Lectoraat Duurzame Innovatie in de Regionale Kenniseconomie en heeft een duidelijk beeld van de docent van nu. Hij legt zijn visie uit.

Profiel docent ‘nieuwe stijl’
Harold vindt het een zeer goede ontwikkeling dat het hbo zich steeds meer met de buitenwereld verbindt en daar horen ook docenten bij die zich verbinden met het bedrijfsleven. “Dit moet ook wel; wil je bijblijven met je vak dan moet je je blik continu naar buiten hebben.” Hij heeft een duidelijk profiel van de docent ‘nieuwe stijl’. “Hybride docenten, ik noem ze docenten nieuwe stijl, zijn belangrijker dan ooit. Dit zijn docenten die naast hun werk in het bedrijfsleven een aantal uren per week lesgeven bij ons op school of die duurzaam samenwerken met het bedrijfsleven. Vraagstukken vanuit het bedrijfsleven worden bijna niet meer monodisciplinair uitgevoerd. Hiermee bedoel ik dat de focus op oplossingen niet uit één vakgebied komt. Het werkveld vraagt om innovatievere en bredere oplossingen. Je ziet bijvoorbeeld zorg en techniek steeds meer met elkaar samenwerken en zo zijn er steeds meer opleidingen die samenwerking met andere opleidingen zoeken. Mijn rol als docent en onderzoeker is daarom boeiender dan ooit geworden, omdat ik ook kennis op doe van andere vakgebieden.” 

Projectmatig werken
Harold ziet dat er binnen het hbo een grote overgang gaande is van lesgeven in een klaslokaal naar projectmatig werken aan echte projecten met docenten en studenten van verschillende mbo- en hbo opleidingen met het bedrijfsleven. Met horten en stoten verschuift het strakke onderwijssysteem naar flexibel onderwijs in samenwerking met de buitenwereld. “Ik zie ook dat docenten van verschillende opleidingen elkaar steeds vaker opzoeken. We zijn er nog niet, maar we zijn steeds meer buiten ons lokaal bezig met innovatiever onderwijs. Het vraagt van ons als docenten lef om het anders te doen en verder te kijken dan je eigen vakgebied.”

Succesvol project mbo met hbo
Elke donderdagochtend komen hbo- en mbo-docenten bij elkaar om samen de innovatieve projecten uit te zetten. “Een mooi voorbeeld van een succesvol project waar studenten en docenten van verschillende hbo- en mbo opleidingen hebben samengewerkt is “De 4 Elementen”,  waar mensen met een aandoening in het autistisch spectrum hun dagbesteding hebben. Hbo- en mbo-studenten van verschillende opleidingen werken met elkaar samen. Mbo-sportstudenten hebben bijvoorbeeld een bewegingsprogramma gemaakt voor de doelgroep. Hbo-studenten bouw hebben daar een ontwerp voor permanente bewoning uitgevoerd. De studenten vonden het heel leerzaam om met elkaar samen te werken.”

Omgaan met de ritmes bedrijfsleven en onderwijs 
Het bedrijfsleven heeft bijvoorbeeld geen zomervakantie zoals het onderwijs die heeft. Dit is al een groot verschil. Ook is het lastig dat wanneer er een vraagstuk binnenkomt vanuit het werkveld er niet altijd meteen studenten beschikbaar zijn, omdat ze bijvoorbeeld op stage zijn. “Verwachtingen over en weer moet je als docent goed managen. We werken ook samen met mbo-docenten en ook het ritme van het mbo verschilt met het hbo. Wij werken van semester naar semester en mbo heeft langere lesperiodes. Dit vraagt flexibiliteit van iedereen.” 

 

Lido moet hét recreatiegebied worden van de gemeente Hoogeveen voor zowel de inwoners van de gemeente Hoogeveen als ook mensen van buiten de regio. Ondernemer Berry Beuker, een geboren en getogen Hoogevener, en Bert Zuidema hebben het gebied bij de voormalig zandwinplas Nijstad, een unieke locatie net ten westen van Hoogeveen aangekocht. De principes van de Man Made Bluezone staan centraal in het gebied. Bij de Man Made Bluezone staan negen universele principes qua voeding, beweging, geen stress en zingeving centraal die kenmerkend zijn en toegepast worden in het recreatiegebied. Het doel is dat het gebied het hele jaar door een functie heeft waarbij talentontwikkeling belangrijk is. Onderdeel daarvan is het maken van een leer-werkplek (living-lab) waar jongeren van het mbo en hbo kunnen leren buiten de school. Zo gaat Gaby Bos, student van NHL Stenden Hogeschool, een driedaags festival organiseren met mbo-studenten van verschillende opleidingen. Berry wilde vanaf het begin af aan (sinds 2015) al samenwerken met het onderwijs. Hij vond in Cigdem Zantingh, deelprojectleider van Oplaadpunt Hunebedcentrum/Geopark (één van de acht deelprojecten van het RIF-programma) van het Alfa-college een goede samenwerkingspartner.

Innovatieleerwerkplek voor studenten
Het Lido zal een innovatief living-lab worden voor mbo- en hbo-studenten uit de regio. Berry vindt het heel belangrijk dat jongeren wat van hun leven maken. Kennis is overal beschikbaar, maar hoe pas je de kennis toe? Dit leer je in de praktijk, vindt Berry. ”Van en met elkaar leren buiten de school is een rijke manier van leren, waar je je hele leven wat aan hebt. Zo is bijvoorbeeld het idee om kinderen van de basisschool spelenderwijs kennis te laten maken met sport en bewegen. Mbo- en hbo-studenten zouden bijvoorbeeld de sportlessen kunnen verzorgen.” Cigdem vult aan: “Ook andere opleidingen kunnen meedoen. Bijvoorbeeld horeca-studenten die ervaring willen opdoen in het paviljoen en techniek-studenten die kunnen experimenteren met circulair bouwen van bedrijfsunits op het terrein. Ook studenten van de opleidingen Business School, Leisure & Events Management, Transport en Logistiek worden betrokken.” 

Man Made Bluezone
Het idee om het recreatiegebied als ‘Blue Zone’ te positioneren kwam later, vertelt Berry. “Er zijn wereldwijd vijf Blue Zones waar mensen lang, gezond en gelukkig leven. De negen universele principes qua voeding, beweging, geen stress en zingeving die kenmerkend zijn voor de Blue Zones worden toegepast in het recreatiegebied.” De principes van man made blue zone sluiten ook mooi aan op de speerpunten van het Alfa-college: Healthy ageing, Ondernemersschap en Energie en Duurzaamheid.

Vet Festival
De 22-jarige Gaby Bos is oud-student van het Alfa-college. Zij heeft de opleiding Leisure & Hospitality gevolgd. Zij is doorgestroomd naar de vervolgopleiding hbo Leisure en Events Management aan NHL Stenden Hogeschool. Zij gaat samen, onder supervisie van Cigdem en Berry, met studenten van verschillende mbo-opleidingen een driedaags Vet festival op 10,11 en 12 april 2018 organiseren op het recreatiegebied. Tijdens het festival staan naast food ook leefstijl, bewegen en kunst en cultuur centraal. Elke dinsdagmiddag wordt er in multidisciplinaire projectgroepen samengewerkt onder leiding van Gaby. Gaby is erg enthousiast over haar rol: “Ik vind het heel leerzaam om met verschillende studenten van de opleidingen techniek, Business School en Welzijn dit festival te organiseren.”

Voortzetting deelprojecten na programma
Het Lido als living-lab is een mooi voorbeeld van ‘nieuw onderwijs’ buiten de school waar verschillende opleidingen en bedrijven (multidisciplinair) en mbo met hbo (multilevel) samenwerken aan projecten uit het bedrijfsleven. Berry ziet het gebied ook als een ontmoetingsplaats waar verschillende mensen elkaar ontmoeten en van en met elkaar leren. De deelprojecten Oplaadpunt Het Klooster en Oplaadpunt Geopark/De Hondsrug hebben zich al aangesloten bij het Lido als living-lab. De verwachting is dat andere projecten ook aansluiten om zo de manier van werken voort te zetten ook nadat het programma stopt.

 
Berry Beuker, Gaby Bos en Cigdem Zantingh

Ze is levensecht en je kunt veilig een infuus prikken. Zorgstudenten uit Hardenberg maken kennis met Noah. Ook u kunt kennismaken met Noah. Klik hier. In het filmpje heet ze trouwens nog Anne, maar studenten en collega’s van de locatie Hardenberg vinden Noah een mooiere naam.

Realistisch, echt en veilig leren
Studenten van de opleidingen Zorg en Verpleegkunde maken op dit moment kennis met Noah. De ervaring is heel verschillend, vertelt Bea Welleweerd. Zij is docent Verpleegkunde bij het Alfa-college in Hardenberg. “Sommige studenten vinden het ‘eng’ dat ze geluiden maakt en kan praten. Anderen zijn razend nieuwsgierig. Studenten die al met haar hebben geoefend, waren heel positief en kunnen hun kennis meteen toepassen in de praktijk. Studenten oefenen situaties die je normaal niet kunt oefenen en kunnen zich zo beter op onvoorziene situaties voorbereiden. Een voorbeeld van een situatie kan zijn dat de student geconfronteerd wordt met een bloeddruk die afwijkt van het ‘normale’. De student moet dan bepalen wat de handelingen zijn die hierop volgen. Ook kunnen studenten bijvoorbeeld veilig oefenen met het prikken van een infuus.”

Inzet Noah verbreden naar ICT
Peter Zwiers, projectleider Toptechniek in Bedrijf en Bea Welleweerd van het Alfa-college werken samen in een multidisciplinair projectteam, waarbij zij onderzoeken op welke manieren zij Noah breder kunnen inzetten in zowel het onderwijs als in het werkveld. Peter is vanuit zijn kennis van ICT en techniek betrokken en Bea vanuit haar kennis van de zorg. Ook het werkveld is betrokken. Het doel is dat ook ICT-studenten aan de slag gaan met Noah. “Bij ICT-studenten moet je denken aan het programmeren van scenario’s gericht op de basiszorg waar studenten van Zorg mee kunnen oefenen”, aldus Peter.

Meerwaarde simulatie-onderwijs 
Peter en Bea vinden het heel leerzaam om van en met elkaar te leren in het projectteam. Peter heeft minimale kennis van zorg en leert veel van zijn collega Bea. “Je krijgt meer inzicht in elkaars werkwijze en visie.” Ook Bea ziet het als een grote meerwaarde om vanuit verschillende disciplines samen te werken: “We vullen elkaar prachtig aan, de één heeft meer ervaring met de praktijk en daar contacten. De ander is goed in het managen van een project.” Ook het werkveld is enthousiast. Het werkveld ziet simulatie-onderwijs als enorme meerwaarde om onvoorziene situaties in een veilige omgeving te kunnen oefenen.”

Onder leiding van lector Ineke Delies wordt binnen het RIF-programma Regionaal Co-makership onderzoek gedaan naar de samenwerking en werkwijze van Regionaal Co-makership. Binnen de acht deelprojecten van het programma is, in navolging van de 0-meting in 2016, vorig jaar een 1-meting uitgevoerd. Klik hier voor de rapportage van de 1-meting.

2-meting
De volgende fase van het onderzoek, de zogeheten 2-meting, is in november gestart. Er is een digitale vragenlijst uitgezet en worden verschillende interviews gehouden. Partners en betrokken docenten in de deelprojecten worden eind dit jaar benaderd. Uw betrokkenheid en deelname is van groot belang om de ontwikkelingen van Regionaal Co-makership goed in kaart te kunnen brengen.

Namens de onderzoeksgroep: Ineke Delies, Marjolanda Hendriksen, Anna Veeneman, Erna Dros, Jan Nap en Femke Nijland.

Vragen of opmerkingen naar aanleiding van de nieuwsbrief? Neem contact op met Marije Hes, m.hes@alfa-college.nl, managementondersteuning & communicatie programma Regionaal Co-makership.

Uw voordelen

- Studenten (uw toekomstige medewerkers!) beschikken over actuele kennis die aansluit op de praktijk;
- u leidt studenten op in samenwerking met docenten van het Alfa-college;
- studenten lossen vragen op waar u zelf niet aan toe komt.

 Inhoud programma Regionaal Co-makership

Het programma Regionaal Co-makership is een unieke vorm van samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Aangesloten partners uit het bedrijfsleven, zorginstellingen en lokale & regionale overheden brengen innovatieve vraagstukken in. Deze worden door studenten uitgevoerd, onder  leiding van docenten en u. Bijvoorbeeld: studenten Zorg, Techniek en Business maken samen een app of een tandenborstel met beetbescherming, die gemaakt is in opdracht van een instelling voor verstandelijk gehandicapten.

Heeft u interesse om deel te nemen aan het programma Regionaal Co-makership?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Gerard Krikken, Programmamanager Regionaal Co-makership, e-mail:  g.krikken@alfa-college.nl. Tel: 088 334 1444.